Blog

Het iets, Lorena Veldhuijzen

Dit boek heb ik een paar keer gelezen. Tijdens het lezen schreef ik mooie zinnen op: symbooltaal. En dat zijn nogal wat zinnen, want het is een heel gelaagd boek. En in dit boek vind je veel aanknopingspunten om met kinderen te filosoferen en vooral om te ontdekken welke wereld er schuilgaat achter de symboliek en zoektocht die het boek brengt. In deze blog neem ik je mee in het verhaal van Frederick en ik zal een aantal denk-werkvormen geven die je kunt inzetten om met de klas na te denken over verandering, hoop en rouw.

Het verhaal

Het verhaal vertelt dat Frederick eerst gewoon groot was geweest. Maar dat was voor de vlinder. Hij had op het balkon een vlinder willen vangen met zijn schepnet maar zijn armen waren te kort. Zijn moeder had hem willen helpen, maar terwijl ze vooroverboog, viel ze in een rechte lijn naar beneden.  

‘Op een kleine zwiepende dennentak zat Frederick. Frederick was de kleinste jongen ter wereld.’

Uitvinder Minisqulus Miraculus

De vader van Fred was professor en uitvinder. Hij maakte leuke dingen. Maar de wereld zat daar niet op te wachten. De wereld wachtte op bedenksels waar je iets aan had. En op een dag laat zijn vader hem de Minisqulus Miraculus zien: deze verkleint alles wat je maar wilt. En zo komt Frederick tot de conclusie dat hij klein wil zijn.

‘Frederick wachtte ook, op glanzend geluk dat hem kon oppoetsen.’

Iets

Frederick voelt iets. Het zit diep vanbinnen. Eerst was het er nog niet. Soms is het duidelijk aanwezig en soms meer op de achtergrond.  En hij denkt dat dit iets ook kleiner wordt wanneer hij zelf kleiner is. Hij vertelt zijn vader dat hij een leuker leven zal hebben wanneer hij kleiner is. En stilletjes hoopt Frederick dat het iets helemaal zal verdwijnen.

‘Een minuut later was Frederick nog maar een nietsje. Een nietsje met een een ietsje binnenin.’

Reizen van A tot Z

Met een speciale drone gaat Frederick op reis van A tot en met Z. En Frederick hoopt dat het iets nu niet groter dan een zandkorrel is. Echter, op elke plek waar hij komt, is ook het iets. Elke keer komt hij het iets weer tegen. Hij kan er niet voor vluchten. Het Iets blijft bij hem horen.

Ibis

Op zijn reis ontmoet Frederick de Ibis. En deze Ibis vertelt hem allerlei Wijzewaardigheden. Over verhalen als vlinders, en het vinden van je bron. De Ibis reist een stukje met hem mee en laat hem dingen inzien.

‘Als je niet wilt zien wat er is, dan zie je wat er niet is. Sommige mensen noemen het een fata morgana. Ik noem het leugdruim. De bron weet de weg.’

ABC aan herinneringen 

Frederick besluit niet overal meer heen te reizen maar een ABC aan herinneringen samen te stellen. De Ibis vraagt aan Frederick wat hij gaat doen wanneer hij bij de Z is. Dan voelt Frederick dat het iets in hem opstaat en begint te lachen. ‘Dacht je dat ik weg was, ik ben er nog steeds!’

Weer thuis

De Ibis zet Frederick weer af op een dennentak vlakbij huis. En sinds hij terug was, is het iets vertrokken. Er leek iets veranderd. Alsof er weer iets in hem vliegt.

‘Alles wat er ooit was, is er nog steeds. Alleen heeft het een andere vorm.’

Nadenken

Dit boek laat je nadenken. Want hebben we allemaal niet iets dat er altijd is? En wanneer we het willen ontvluchten, komen we het op onverwachte momenten elke keer weer tegen. En dan wanneer we het omarmen als een onderdeel van ons leven, we toegeven dat het ons als persoon heeft veranderd, komt er ruimte en integreren we het in ons levensverhaal. Dit is echt een prachtig symbolisch en filosofisch boek: voor kinderen vanaf acht jaar en voor volwassenen. Een aanrader!

Tips voor in de klas

-Als eerste zijn er de vele prachtige zinnen die een aanleiding kunnen zijn voor een gesprek met de klas. Welke invalshoeken zien de kinderen? Je kunt de uitgelichte zinnen gebruiken uit de blog hierboven. En ook een interessante is de volgende zin:

‘Verhalen zijn als vlinders. Maar jullie mensen willen ze vangen en opsluiten. Als je vlinders vangt, dan scheuren hun vleugels. Dan vliegen ze nooit meer zoals voorheen. Dan verliezen de verhalen hun laagje glans.’

-Laat kinderen een herinneringen-abc maken. Dit kan ieder kind alleen doen, maar ook kun je een abc met de klas als geheel maken.

-Waarom zou er in het verhaal voor een Ibis gekozen zijn met zijn wijzewaardigheden? Laat de kinderen de betekenis opzoeken.

-Heb jij een iets? Eventueel kunnen kinderen een opstel schrijven over hun eigen iets. Ook een tekenopdracht over het iets kan een inzichtelijke opdracht zijn.

Blog

Dierendag

Vandaag is het dierendag. Soms is de dood van een huisdier voor kinderen een van de eerste ervaringen rondom afscheid en verlies. En deze ervaring is een enorme leerschool voor het hele verdere leven. Het is daarom belangrijk dat kinderen ruimte en erkenning voelen om hier ervaring in op te doen. Zo kunnen kinderen bij het afscheid nemen van een huisdier, of gevonden diertje, kennis op doen over afscheid en verlies.

Kringgesprekken

Misschien is het je weleens opgevallen: kinderen praten met heel veel liefde over hun huisdieren. Huisdieren zijn een geliefd onderwerp tijdens kringgesprekken. Ook wanneer huisdieren al een tijdje dood zijn, horen ze nog steeds bij het geheugen van het gezin. De huisdieren zijn een onderdeel van het levensverhaal van een kind. Ze beleven samen mooie dingen, maken herinneringen. Huisdieren zijn vaak aanwezig tijdens een belangrijk onderdeel van de ontwikkeling van een kind.

Troost en veiligheid

Kinderen vinden veiligheid en troost bij huisdieren. Soms kunnen ze juist hun verhaal bij een dierenvriend kwijt omdat deze altijd ‘luistert’. Wanneer huisdieren doodgaan worden ze vaak intens gemist. Ze komen weer ter sprake tijdens het ophalen van herinneringen en belevenissen van vroeger die worden gedeeld. Kinderen koesteren een foto van hun lieve huisdier en zetten deze neer op een fijne plek in huis. En wanneer één kind in de kring vertelt over zijn huisdier, is dit een aanhaakmoment voor heel veel andere kinderen.

Boekentips rondom het missen van een dier

Omdat het verlies van een huisdier aan zoveel verhalen van kinderen raakt, is het fijn om dit thema ook door middel van een boek de klas in te brengen. Hieronder zal ik een aantal tips geven.

Dat is heel wat voor een kat, Judith Viorst & Fleur van der Weel

Een klassieker omtrent afscheid en rouw voor kinderen. Voor veel kinderen is het herkenbaar om afscheid te moeten nemen van een geliefd huisdier. Dit boek gaat over emoties rondom afscheid en het koesteren van herinneringen.

Sjuleke, Pimm van Hest

Roman is de allerbeste vrienden met zijn hond Sjuleke. Maar op een ochtend vind hij zijn hond dood in de mand. Dit boek maakt het afscheid nemen van een hond op een mooie manier bespreekbaar. Met aandacht voor herinneringen.

Siens Hemel, Bibi Dumon Tak & Annemarie van Haeringen

Een boek vol troost over het overlijden van een huisdier. Met mooie tekeningen en filosofische inslag.

Woezel en Pip: Dag lief Muisje, Guusje Nederhorst

Bekende figuren Woezel en Pip moeten afscheid nemen van Muisje. Een fijn boek voor jonge kinderen om dit thema bespreekbaar te maken.

Adriaan: Een kist voor Stippie, Janneke van der Pal & macha Halberstad

Adriaan moet afscheid nemen van zijn hond Stippie. Het boek is alleen nog tweedehands verkrijgbaar, maar er zijn ook afleveringen beschikbaar op Youtube die het verhaal vertellen.

Klik hier voor afleveringen op Youtube.

Dunya: Een hemels hondenleven, Monique Westenberg

Een boek waaruit de liefde en verbondenheid met een huisdier spreekt. Kleine tip: pas op de bladzijde waar het verhaal vertelt dat Dunya dood gaat de tekst aan. Zeg in plaats van inslapen: ‘gaat dood’. Dit is duidelijker voor kinderen.

Kikker en het vogeltje, Max Velthuijs

Deze klassieker mag op deze lijst niet ontbreken. Nog altijd zeer herkenbaar voor kinderen en een mooi verbindend boek om dood, afscheid en verlies bespreekbaar te maken.