Blog

Jij en de Dood, Elisabeth Helland Larsen & Marine Schneider (vertaald door Alicja Gescinska)

Al een tijdje draag ik dit boek met me mee: letterlijk en figuurlijk. Het houdt me bezig in gedachten en gevoel. Het is een boek om vaker te lezen. En zeker niet alleen voor kinderen maar ook voor volwassenen. Een liefdevol verhaal over de dood die bij het leven hoort. En wanneer je angst voor de dood voelt en even niet meer weet hoe je dit onderwerp aan moet gaan, pak dit boek, lees en verstil.

Ik ben de Dood

Zoals het

Leven leven is

ben ik de dood.

Ontraadselen

Wel vaker zeg ik dat zowel  kinderen als volwassenen de dood proberen te ontraadselen. Voor veel mensen een terugkerend onderwerp. Hoe verhoud je je tot de dood? Een standpunt en overtuiging dat, als ik vanuit eigen ervaring spreek, op bepaalde momenten in het leven uitgebreide aandacht vraagt en ook zeker verdient. Dat het een onderdeel van het leven is duidelijk. En dit boek benadert de dood ook zeker als zodanig. Het kan uiteraard geen antwoorden geven op hele concrete vragen. Wel zet het je in een verwonder en ik-mag-vragen-stellen-stand. Een belangrijke voorwaarde om dit onderwerp in je leven te kunnen integreren.

De Dood

Met bloemen in het haar, op een rode fiets en weergegeven in lichte kleuren zien we de Dood gelijk op de eerste bladzijde. Niet eng, en afschrikwekkend, niet als iets slecht, maar als iets dat toegankelijk en benaderbaar is. Al lijkt het tegenstrijdig en voelt het zeker niet altijd zo. De eerste afbeelding zorgt ervoor dat het verhaal uitnodigt om verder te lezen. En aangezien niemand ons kan vertellen hoe de Dood echt is, is het toch prachtig om te denken aan de Dood als een toegankelijk figuur op de fiets.

Eigen verhaal

Aan de hand van de kleurrijke en rustige afbeeldingen maken we kennis met de Dood in al zijn facetten. Hoe de Dood soms dichtbij is en een andere keer ver weg. Dichterlijk verteld maar toch heel duidelijk. Liefdevol, warm en troostend geschreven. Aandacht voor allerlei situaties waarin de Dood kan voorkomen. Deze ruime omschrijving van allerlei situaties waarin de dood kan voorkomen, geeft kinderen en jongeren de gelegenheid om aan te haken met hun eigen verhaal. En superfijn als je als leerkracht al weet hebt van de levensverhalen van kinderen.

Ik kom het vaakst langs

bij hen met rimpels

Zij die het langst geleefd hebben

Antwoorden

In het verhaal komend de vragen die we stellen over de Dood, kinderen en volwassenen, uitgebreid aan bod. En hoewel het verhaal geen directe antwoorden heeft, geeft het zeker hoop en vertrouwen mee. Omdat de vragen gesteld mogen worden en ook omdat benadrukt wordt dat liefde over de grenzen van liefde en dood heengaat.

Al deze vragen zullen door mij beantwoord worden.

Wat als?

Wat als vragen zetten het denken extra aan. En in plaats van iets te stellen dat gewoon zo is: de Dood is er gewoon en dat moet je maar nemen zoals het is. Geeft dit verhaal ook de ruimte om na te denken over deze wat als vragen. Wat als de Dood zou verdwijnen? Mooie starters voor gesprekken over het leven, waarin de Dood een plaats heeft.

Liefde

Zoals ik al zei neem ik dit boek al een paar weken overal mee naar toe. Het geeft me rust, hoop en vertrouwen. Want in dit fijne toegankelijke boek vertelt de Dood dat liefde het antwoord is voor de angst die we kunnen voelen voor het einde van het leven. Deze liefde gaat nooit dood.

Voor iedereen

Er zijn boeken en verhalen die overduidelijk voor alle leeftijden zijn: en dit prachtige boek hoort daar zeker bij. Ik kan me voorstellen dat kleuters vertellen over hun eigen ervaringen met de dood terwijl ze nog grip proberen te krijgen op de eindigheid van het leven, de universaliteit van de dood en dat de dood onomkeerbaar is. In de middenbouw van de basisschool zullen sommige kinderen wellicht nog iets meer vertellen over hoe er thuis over de dood wordt gedacht (zingeving). In de bovenbouw worden er misschien nog meer vragen gesteld en zullen ze ook elkaar bevragen. Op de middelbare school zullen jongeren naar aanleiding van een korte stuk van de tekst met elkaar in gesprek kunnen komen over de plek van de Dood in hun leven.

Kampvuurtje

De Dood en het Leven samen bij een kampvuurtje: hoe mooi is dat. De afsluiting van het verhaal is precies wat ik kinderen op school mee wil geven. De dood uit de taboesfeer en de klas in. Daar kan dit boek zeker bij helpen. Beeld je een kampvuursetting in, haal de kinderen dichtbij je en lees dit boek voor. Ik ben benieuwd naar de prachtige gesprekken die je zult hebben.

Ik ben de Dood

Een deel van het leven

Een deel van de liefde

Een deel van jou

Tips voor in de klas

  • Mooiste afbeelding. Welke afbeelding uit het boek is voor jou speciaal? Welke gevoel krijg je bij deze afbeelding?
  • Het Leven en de Dood. Teken een Venn diagram, Wat hoort er bij leven, wat hoort er bij dood en wat hoort er bij allebei?
  • De dood in beeld. Als jij de dood mocht tekenen of vormgeven, hoe zou deze er volgens jou dan uitzien. Laat de kinderen zien dat er in dit boek gekozen is voor een figuur op een rode fiets met bloemen in het haar. Geef daarna de creativiteit vrije loop.