Rouwpaspoort

Het rouwpaspoort is een praktisch handvat om kinderen erkenning te geven voor het verlies dat ze hebben meegemaakt: de verbinding tussen thuis en school. In boekvorm en met de mogelijkheid om veerkracht te verzamelen gedurende het hele schoolleven.

Voor kind en leerkracht

Voor kinderen is het paspoort van groot belang. Maar ook voor de leerkracht is het een vorm van ondersteuning. Want er zijn zoveel momenten dat een leerkracht niet weet wat te doen. In het drukke dagprogramma, in de hectiek van alle dag. Hoe fijn dat je iets kunt pakken wat concreet is. Wat richting geeft in een subtiele begeleiding.

Inhoud van het rouwpaspoort

  • Het rouwpaspoort bestaat uit 19 elementen: bouwstenen voor rouw.
  • Het rouwpaspoort bevat 106 bladzijden, gedrukt op160 grams papier.
  • Het rouwpaspoort reist een heel schoolleven mee.

Welke elementen vind je in het Rouwpaspoort?

Hieronder beschrijf ik kort de negentien elementen die te vinden zijn in het Rouwpaspoort. Veel elementen zijn meerdere keren afgedrukt zodat ook in volgende schooljaren gewerkt kan worden met deze onderwerpen. Ook kan het heel goed zijn dat de behoefte van een kind gedurende de tijd verandert. Daar is binnen het Rouwpaspoort alle ruimte voor.

  • Mijn gouden traan. De symboliek van een gouden traan staat centraal. Een gedicht om samen te lezen.
  • Voor jou. Thuis en school zijn verbonden met elkaar. Dit wordt versterkt door woord en beeld.
  • Vingerafdruk. Een kind kan met behulp van het stempelkussen een eigen vingerafdruk maken.
  • Dit ben ik. Hier kan een kind allerlei informatie over zichzelf invullen. Ook is er een vakje met ‘Dit gebeurde er’.
  • Rouw. Een stukje psycho-educatie over rouw.
  • Kalender. Sommige dagen zijn extra speciaal. Een kind kan op de kalender zijn eigen belangrijke dagen aangeven.
  • Vragen. Een kind kan hier vragen opschrijven.
  • Gedachten. Op deze bladzijden alle ruimte om de gedachten op papier te zetten.
  • Troost. Troostberichtjes, fijn om te ontvangen en mooi om terug te lezen op een later moment.
  • Herinneren. Op deze bladzijden kunnen kinderen herinneringen brainstormen.
  • Dit helpt mij. Kinderen weten zelf vaak als de beste wat ze op bepaalde momenten graag willen. Ze kunnen dat hier aangeven.
  • Veerkracht. Veerkracht is het proces van je goed kunnen aanpassen aan de levens-veranderende gebeurtenissen die je meemaakt.
  • Afspraken. Samen kunnen jullie afspraken maken over wat te doen wanneer een kind zich verdrietig voelt.
  • Tips. Kinderen mogen zelf aangeven welke tips zij hebben voor de mensen in hun omgeving: bijvoorbeeld klasgenoten en leerkrachten.
  • Dankbaar. Tijdens het schrijven van een dankbaarheidslijstje schrijft een kind alles op waar het die dag dankbaar voor is.
  • Mijn dromen. Er zijn meerdere bladzijden om te dromen.
  • Ritueel. Een plek voor het weergeven van rituelen van thuis en school.
  • Ik denk aan je. Deze bladzijden zijn helemaal voor het kind zelf en vrij in te vullen.
  • Wensen. Hier kunnen wensen voor het kind opgeschreven worden. En tegelijkertijd is dit de kern van de warme overdracht.

Doen met behulp van praktische handvatten

In eerste instantie zorgt het rouwpaspoort voor erkenning. Een kind echt zien. Daarbij bevat het rouwpaspoort praktische handvatten: inspiratie om de connectie met het kind aan te gaan en om aan te kunnen sluiten bij het de rouwbehoeften van een kind. Zo kunnen kinderen bijvoorbeeld belangrijke data verzamelen, afspraken maken met de leerkrachten, herinneringen koesteren, troostwoorden van vriendjes en vriendinnetjes verzamelen, dankbaarheidslijstjes maken, belangrijke rituelen weergeven en woorden van de leerkracht ontvangen aan het einde van het schooljaar. Hieronder een drietal spreads zodat je een idee hebt van de inhoud.

De connectie tussen thuis en school met daarbij de ‘Voor jou’ tekst. Deze is naar het kind toegeschreven en biedt inspiratie voor begeleidende woorden bij het geven van het rouwpaspoort.
De ruimte die kinderen krijgen om vragen te stellen, is nog veel belangrijker dan de goede antwoorden. Daarom ook in het rouwpaspoort ruimte voor vragen. Soms lucht het op om ze op te (laten) schrijven.
Troostberichtjes van lieve mensen: voor nu en later zeer waardevol. In het rouwpaspoort vind je meerdere van deze bladzijden zodat je het naar behoefte van het kind kunt herhalen.

Aanzwengelleerkracht

Iets in handen hebben, helpt je waarschijnlijk om dit onderwerp ook daadwerkelijk aan te zwengelen in jouw klas en op jouw school. Het paspoort wil eigenaarschap van het kind benadrukken. Een levenshouding die sterker maakt. Die kinderen niet als een slachtoffer ziet en de leerkracht als oplosser. Maar die wel de waarde benadrukt van linkjes tussen thuis en school en gezien worden door de leerkracht. Daaruit spreekt een belangrijke boodschap aan kinderen: jij mag jouw levensverhaal vertellen. Elk schooljaar weer!

Het Rouwpaspoort heb ik samengesteld voor kinderen in de basisschoolleeftijd die een levensveranderende gebeurtenis meemaken.  Het Rouwpaspoort zorgt voor verbinding tussen thuis en school en tussen de leerkracht en het kind.  

Zorg voor een rustig moment waarbij je het kind uitlegt wat het rouwpaspoort is en waarom hij/zij deze krijgt. Belangrijk in deze fase is kijken, volgen, zien en luisteren. Waar heeft een kind behoefte aan. Ik schreef hier een blog over en daar geef ik meer handreiking voor waar je over na kunt denken wanneer je het rouwpaspoort aan een kind geeft. Start met de eerste vijf elementen van het rouwpaspoort. Deze elementen zijn vooral gericht op de realiteit en vormen samen een mooie introductie. Een jonger kind zul je moeten begeleiden, terwijl je een ouder kind wellicht zelf even kunt laten werken in het rouwpaspoort.  

Jazeker. Precies om deze reden zitten er van de meeste elementen meerdere pagina’s in het rouwpaspoort. Kinderen ontwikkelen zich en hebben op bepaalde momenten andere behoeften. Op deze manier kun je dit aanvullen wanneer het nodig is. Een rouwpaspoort reist met een kind mee en benadrukt dat het verlies niet in 1 schooljaar over is.  

In principe is dit helemaal aan jou. Ik raad aan te beginnen bij de eerste vijf elementen.