Blog

De sterren van opa, Saskia de Jong

Als je een warm en liefdevol verhaal wilt lezen: kies dan zeker dit boekenpareltje! Geschikt voor kinderen vanaf negen jaar. Prikkelend, eigenzinnig en spitsvondig . Het verhaal legt linkjes met onderwerpen die gaan over het hele leven. En misschien vind ik wel de allerbelangrijkste boodschap van dit boek je ook kinderen ten aanzien van deze ´zwaardere onderwerpen´ echt heel serieus kunt nemen. Deze boodschap zit vooral in de gesprekken tussen opa en Sjuul die luchtig en tegelijkertijd filosofisch en diepgaand zijn.

Logeerpartij

Sjuul gaat bij haar opa logeren omdat mama voor oma moet zorgen in Duitsland. Opa is een gelovig man en zingt in het koor van de kerk. De gedetailleerde beschrijving van de kerk spreekt me in het bijzonder aan. Ik herken het uit mijn eigen jeugd. In de gesprekken met opa vormen de tien geboden een terugkerend onderwerp om te onderzoeken. Deze leefregels hangen bij hem boven de trap. Sjuul neemt de tekst in haar op, denkt er over na en koppelt ze aan dat was ze in haar eigen leven meemaakt.

Missen

Er zijn verschillende verhaallijnen die gaan over missen en afscheid nemen. Deze lijnen verbinden elkaar op een bijzondere manier. Opa mist zijn vrouw die onlangs is overleden, het jongetje in de kerk mist zijn vader die overleed door zelfdoding en Sjuul mist haar moeder omdat ze nu niet dichtbij is. Ik vind het geweldig dat deze diverse dimensies van missen elkaar vinden in dit verhaal. Het is allemaal belangrijk en tegelijkertijd zullen de kinderen die dit boek lezen of aan wie dit boek wordt voorgelezen een bepaalde dimensie zeker herkennen. Op deze manier kan het voorlezen van dit boek zorgen voor een aanhaakmoment.

Hoe doe je dat, opa? Doorleven als iemand doodgaat van wie je houdt?

Opa is lang stil.

Hij denkt na.

‘Ik weet het niet Sjuul, ik doe maar wat,’ zegt hij dan.

De papa van Hugo

Hartverwarmend en eerlijk is het hoofdstuk waarin opa aan Sjuul vertelt hoe de papa van Hugo is overleden. De schrijfster geeft op een prachtige wijze taal aan een onderwerp waarvan we vaak niet weten hoe we dit moeten bespreken, en al helemaal niet met kinderen. Misschien weet je dat er kinderen in jouw klas zitten die hier een ervaring mee hebben. Je kunt hen extra volgen om te kijken hoe zit gedeelte beleven en wat ze mogelijk willen delen.

Bidden

Een ander terugkerend element in dit verhaal is bidden. Ondanks dat Sjuul hier in het begin een beertje onwennig mee is, probeert ze het. Er zit een flinke dosis humor in de gebedjes die Sjuul richt aan ‘Lieve god van opa’.  Het creatieve denken en bidden van Sjuul zal veel kinderen aanspreken.

Sterrensymboliek

Het sluitstuk van het verhaal wordt kracht bij gezet door een prachtig staaltje sterrensymboliek. Zonder invulling en stellingen, met ruimte voor symbolisch denken, troost en aandacht voor afterlife (= wat er na de dood is).  Zo lees ik het liefste over sterren en denken aan mensen die we missen.  Uiteindelijk vormen ook de tien geboden een prachtige afsluiter van dit verhaal. Het zorgde er in ieder geval voor dat ik met een lach dit boek sloot.

‘Wat mij troost geeft zijn de sterren aan de hemel. Ik weet dat ze te maken hebben met planeten en zonnestelsels enzo. Maar ik vind het fijn om voor te stellen dat elke ster een lieve dode is.’

Zonder leeftijdslimiet

Al teruglezend vraag ik me af of ik in woorden uit kan drukken, wat ik zo speciaal vind aan dit boek. Ik denk dat het de combi is van allerlei onderwerpen die langskomen en de werkwoorden die centraal staan in het gedag van opa en Sjuul. Hun houding benadrukt dat je vragen mag stellen, dat je je mag verwonderen, dat je iets nieuws mag proberen en dat je hulp mag vragen. Opa als Sjuul laten ons zien dat je leert voor en over het leven: zonder leeftijdslimiet!

Tips voor in de klas

Via lemniscaat kun je een document downloaden met mooie tips bij dit boek. Zelf dacht onderstaande tips.

  • Een elfje schrijven. Sjuul houdt van het schrijven van elfjes. Een mooie manier om terug te kijken op dit verhaal. Laat de kinderen een elfje schrijven over dit boek.
  • De tien geboden. Laat de kinderen net als Sjuul hun eigen tien geboden aanpassen.
  • Sterrensymboliek. Als ik naar de sterren kijk denk  ik aan….. Laat de kinderen die willen deze zin zeggen en aanvullen. Op deze manier geef je ruimte aan herinneren en herdenken in de klas.

Tips voor glinsterende gouden tranen

Wil jij mijn tips voor glinsterende gouden tranen ontvangen? Laat je e-mailadres achter en schrijf je in!