Kinderen haakjes geven om iets te vertellen over hun eigen leven: aanhaakmomenten creëren. Dit het liefst meerdere malen per schooljaar: als een soort rode draad die door het hele schoolleven heen loopt. Als leerkracht kun je letterlijk zeggen dat ze altijd bij je kunnen komen om iets te vertellen. Zeker belangrijk en goed. Tegelijkertijd is het mooi en waardevol als we deze boodschap in meerdere dimensies meegeven. Bijvoorbeeld door een verhaal waarin we meeleven met de dieren. Dit schept een warme en veilige omgeving voor kinderen om te vertellen over eigen ervaringen en ingrijpende levensgebeurtenissen. En daar draagt dit boek aan bij!

Het verhaal

In dit verhaal maken we kennis met Doris en het leven in de omgeving van het bos: boven en onder de grond. Op de kleurrijke illustraties is van alles te ontdekken. Samen met de andere dieren speelt Doris graag een potje dennenbal. Tijdens het voorlezen merkte ik dat juist dit al een mooie eerste link is met het alledaagse leven van veel kinderen: een potje voetbal op het schoolplein of op de voetbalclub. Zo zorgt dit verhaal voor een veilige afstand met tegelijkertijd een sterke transfer naar het eigen leven.

Gevoelens

Doris laat de kinderen meeleven met het gevoel van soms niets meer kunnen doen. Boos zijn op jezelf omdat je niet kunt vertellen waar je mee zit. Of herinnerd worden aan iets naars. Iets waar je eigenlijk niet meer aan wilt denken. Eigenlijk wil Doris heel hard wegrennen, maar het lijkt of zijn pootjes vastgeplakt zitten. De koppeling van gedachten, gevoel en lichaam is zo waardevol. Om meer over te leren en om te weten dat dit er ook bij kan horen. De illustraties benadrukken op krachtige wijze de gevoelens van Doris. Dit geeft je de mogelijkheid om aan de hand van de beelden tijdens het voorlezen van het verhaal, of nadien, hierop in te zoomen.

Gerichte vraag

‘Heb je soms iets naars meegemaakt?’ In het verhaal wordt deze vraag gesteld door een grote vogel. Het mooie is dat deze vraag het contact met Doris open legt. Woorden die eerst verstopt lijken maar dan steeds meer tot uiting komen. In het verhaal wordt dit gekoppeld aan een gevoel van opluchting. Het lampje in de illustratie benadrukt het lichter worden.

‘Heb je soms iets naar meegemaakt?’

Alleen?

‘Je moet het zelf doen, maar je hoeft het niet alleen te doen.’

Bovenstaande zin is een veelgebruikte uitspraak als het gaat om rouw, verlies en trauma. En dit boek geeft door middel van dit verhaal, deze belangrijke boodschap mee. De dieren gaan met Doris mee wanneer hij de dennenbal uit de donkere tunnel wil pakken. Mooi om tijdens het lezen met de kinderen te benadrukken dat Doris niet alleen is, al kan het wel zo voelen soms.

Veilige verbinding

Dit boek zorgt in de handen van ouders, leerkrachten, begeleiders, vertrouwenspersonen en andere ondersteunende mensen voor een veilige verbinding om kinderen te laten vertellen over iets dat ze hebben meegemaakt. De laatste vraag van het boek legt het contact open om kinderen kunnen met allerlei persoonlijke ervaringen te laten aanhaken. Het verhaal sluit af met een mooi beeld van de dieren samen, in het stralende licht van de lantaarn die de grote vogel vastheeft. Een beeld om soms even terug te pakken. Dat wij als volwassenen in de levens van kinderen als de grote vogel mogen zijn die kinderen in het licht zet met hun hele verhaal!

‘En jij? Wil jij iets vertellen?’

Tips voor in de klas

De makers van dit boek hebben een mooie handreiking geschreven die je kunt raadplegen wanneer je dit boek wil voorlezen. Deze kun je vinden op de website www.ikwiljeietsvertellen.nl Ook dacht ik nog aan de volgende tips voor op school.

• Lezen in de grote groep. Heel goed om voor te lezen aan de grote groep. Mooi om dan al een beetje te observeren wat er gebeurt bij de kinderen. En werk je met een gouden-tranen-brainstorm? Dan weet je al wie je extra in de gaten hebt tijdens het voorlezen.
• Vaste waarde. Dit boek kan een vaste waarde worden in de groep bijvoorbeeld omdat het door het schooljaar heen meerdere keren naar voren komt. Herhaling in grote of kleine kring kan deze vaste waarde zijn. Bovendien kun je het boek op een vaste plek neerleggen waardoor kinderen het zelfstandig kunnen pakken als ze er behoefte aan hebben. Spreek bijvoorbeeld met de kinderen af dat ze het boek aan jou kunnen geven als ze behoefte hebben aan een momentje om iets rustig te kunnen vertellen.
• Ik wil je iets vertellen – briefjes. Zorg voor een communicatie-pot of doos waar kinderen speciale briefjes in kunnen doen. Eventueel zorg je voor herkenbaarheid met een plaatje van Doris op de briefjes. Maak eventueel de grote vogel op de pot/doos waar kinderen de briefjes in kunnen doen. Zo zorg je voor een verlengde werkvorm die het hele schooljaar door kan werken. Denk hierbij ook aan de werkvorm #ikzouwillendatmijnleerkrachtwist.
• Afbeelding centraal. Ik kan me voorstellen dat je aan de hand van een specifieke afbeelding dieper met een kind of groep kinderen in gesprek komt.
• Berichtjes voor Doris. De kinderen kunnen lieve berichtjes aan Doris schrijven na afloop van het verhaal. En deze berichtjes zijn dan soms ook berichtjes voor zichzelf. Maak eventueel een groepswerk van de verschillende berichtjes. Wanneer je met jongere kinderen werkt kunnen dit ook tekeningen zijn.
• Luisterleerkracht. Zelf ben ik vertrouwenspersoon op school, ook voor kinderen. Volgend jaar maakt dit boek deel uit van mijn introductierondje in de klassen. Ook kunnen leerkrachten dit boek voorlezen en benoemen dat er ook een andere plek is op school om iets te vertellen. Een mooi onderdeel van met een team zorgdragen voor alle kinderen en de ingrijpende gebeurtenissen die ze met zich meedragen.