Door de jaren heen heb ik al meerdere dilemma’s gehoord van leerkrachten. Zo begrijpelijk wanneer we ons beseffen dat deze onderwerpen gedurende heel veel jaren maatschappij breed maar naar de achtergrond werden geplaatst. Stap voor stap ervaren we dat deze onderwerpen ook op school thuishoren en dat we in elke klas op één of andere manier wel te maken krijgen met verlies. We zien er steeds meer de waarde van in en zoeken naar manieren om ook deze onderwerpen een onderdeel van het schoolleven te laten zijn.

Waarom ik deze dilemma’s deel? Om te normaliseren dat de vragen die jij jezelf stelt erbij mogen horen. Het is niet vreemd of gek. Eerder zie ik het als een onderdeel van verandering: of wel van de rouwrevolutie. Ook las ik een mooi onderzoek dat de houding en overtuigingen ten aanzien van leren over dood, rouw en verlies centraal stelde. (Polyxeni Stylianou & Michalinos Zembylas 2020). Zij maakten drie categorieën van dilemma’s bij leerkrachten.

1. Het pseudo-dilemma: waar hoort de verantwoordelijkheid over het opvoeden van kinderen ten aanzien van de onderwerpen rouw, verlies en de dood? Is dat niet alleen voor thuis?

2. Het eerlijkheidsdilemma: hoe eerlijk ben je naar de kinderen en hoe eerlijk ben je tegen jezelf? De eerlijkheid naar kinderen omvat de eerlijkheid die zo belangrijk is ten aanzien van deze onderwerpen. Daarbij is toegeven dat je iets niet weet ook belangrijk. En de eerlijkheid naar jezelf gaat over grenzen tussen wat je weet over deze onderwerpen en wat je gelooft. Nadenken en sparren over deze onderwerpen, bijvoorbeeld in een training, ondersteunt je stevige positie en geeft ruggensteun. Tijd en ruimte voor de leerkrachten om na te denken over deze onderwerpen zijn een stimulerende factor om deze onderwerpen in jouw onderwijs te integreren.

3. Het eigen aandeel dilemma: wat deel je van jezelf en wat niet. Aan de ene kant willen leerkrachten een rolmodel zijn die laat zien dat deze onderwerpen zonder taboe een onderdeel mogen zijn van het schoolleven. Aan de andere kant willen leerkrachten hun eigen opvattingen en emoties niet het centrale onderdeel van een les laten zien. Rust en reflectie geven je de ruimte om te erkennen en herkennen wat deze onderwerpen met jou als persoon doen. Dit levert een positieve bijdrage aan jouw pedagogisch handelen.