Opa en de walnoot, Ammi-Joan Paquette & Felicita Sala vertaling: Edward van de Vendel

Dit boek ging afgelopen week mee naar de klas. Een liefdevol verhaal over de warme band tussen Emilia en haar opa. En ook over de verbondenheid die blijft bestaan over de grenzen van leven en dood heen. Zelf had ik het boek al bekeken en gelezen en toch verraste het me hoe de kinderen het verhaal beleefden. Het is een boek dat een mooi aanhaakmoment kan zijn voor kinderen om inzicht in de grotere levensloop te krijgen. Voorlezen in iedere klas van onder- en middenbouw zou ik zeggen. Want met dit verhaal heb je een gouden levensles in handen.

Uitstekend verhaal  

Emilia vindt op een dag een walnoot op haar nachtkastje. Opa weet hier een uitstekend verhaal over, zegt hij. Ik vind het woord ‘uitstekend’ zo goed gekozen. Het geeft aan dat het bijzonder is: een verhaal met een gouden randje. En zo neemt dit uitstekende verhaal je mee naar de jonge opa die op een dag moest verhuizen. Hij kon uit het raam van zijn slaapkamer een walnoot plukken en deze reisde altijd met hem mee. Ondertussen groeit de walnoot steeds verder totdat hij het notenboompje, na een aantal verhuizingen, in goede bruine aarde plant in de tuin van het huis waar Emilia en opa nu zijn. Terwijl opa het verhaal over vroeger vertelt, beweegt hij steeds langzamer.

‘Opa bewoog heel langzaam, alsof zijn batterijen het bijna niet meer deden.‘

Verbeeldende wereld

De verhaallijn boeide mijn groep twee vanaf het begin. Ongeacht taalniveau waren de kinderen betrokken bij het verhaal. En eigenlijk is dit niet zo gek, want dit verhaal gaat verder dan het begrijpen van de woorden. Warme duidelijke illustraties leiden naar een extra wereld. Ze nemen je mee in een verbeeldende wereld: er wordt een diepere symboliek gevoeld. Een beleving die persoonlijk en uniek is. Kinderen spreken deze taal van verbeelding allemaal op hun eigen manier. Het was echt ontroerend hoe ze het verhaal op zich in lieten werken.

Beleven en delen

Tussendoor deelden kinderen hun beleving. Daar was ruimte en rust voor. Ik was echt onder de indruk van hun inzichten en overdenkingen. Ik heb weer zoveel geleerd van de kinderen en waarmee ze aanhaakten. Ik genoot intens van dit voorlees-levens-moment. Tevens ontdekte ik wederom dat kinderen hun eigen symboliek uit een verhaal pakken en deze delen met de andere kinderen. En dat allemaal terwijl ze de levensloop, het grotere plaatje proberen te begrijpen.

´Ik denk dat de opa dood gaat´, even later trots concluderend: ´Zie je wel, ik had gelijk´.

´De ziel van opa zit in de boom.´

´Emilia gaat later ook dood´

Symboliek

De walnoot staat symbool voor het doorgeven van verhalen en de waarde hiervan voor volgende generaties binnen een familie. Waardevol ook dat het vertrekken uit een land zo duidelijk naar voren komt in het boek. Voor veel kinderen op school is dit een thema dat speelt. Evenals het missen van een dierbaar persoon. Dit boek nodigt uit om aan te haken met je eigen verhaal en ervaringen: een boek voor glinsterende gouden tranen.

Tips voor in de klas

• Symbool van een land. De opa van Emilia nam een walnoot mee tijdens de lange reis naar een ander land. Dit kan een mooie aanleiding zijn om samen met kinderen op zoek te gaan naar een symbool dat past bij hun land van herkomst.
• Walnoot. Je kunt het symbool van dit verhaal extra benadrukken door een echte walnoot mee te nemen. Deze laat je zien voorafgaand aan het voorlezen van het verhaal. En ook is het een mogelijkheid om direct na het verhaal, of juist op een ander moment, deze walnoot te gebruiken om een verhalenkring te organiseren. Diegene die de walnoot vast heeft vertelt een familieverhaal.
• De boom. De boom die symbool staat voor het leven dat doorgegeven wordt. Hoe mooi om dit te benadrukken. Ga met de klas naar een boom op het schoolplein of in de buurt en maak een groepsfoto bij de boom. En wil je andere landen hierbij betrekken dan kun je met de kinderen nadenken over welke bomen er vooral groeien in de landen van herkomst.  
• Uitstekend verhaal. Mooi om deze omschrijving van een bijzonder verhaal in de klas terug te laten komen. Kinderen kunnen bijvoorbeeld een tekening maken van een uitstekend verhaal. Of geef zelf een voorbeeld van een uitstekend verhaal.