Soko, Marc de Bel & Arnold Hovart

Dit boek gaat over verlies, vriendschap en alle gevoelens die daarbij kunnen komen kijken. Wanneer de moeder van Soko doodgaat, voelt Soko van alles. De dierenwereld waarin verlies wordt meegemaakt zal bij kinderen interesse kunnen wekken. Tevens kan deze dierenwereld voor een warme en veilige afstand zorgen terwijl kinderen tegelijkertijd herkenning vinden in het verhaal. Kinderen die zelf verlies hebben meegemaakt, zullen de emoties van Soko in het geheel of delen ervan herkennen. Deze emoties worden ondersteund door sprekende afbeeldingen.

Soko

Het olifantje Soko heeft het erg warm en gaat zwemmen. Zijn moeder zit rustig bij de Grote Doornstruik, haar favoriete plek. De eerste afbeeldingen stralen een ontspannen warme dag op de savanne uit. Deze voor-situatie (voordat alles voorgoed veranderde) wordt hierdoor extra benadrukt. Soko gaat samen met Schildpad naar de vijver en hij neemt een heerlijke frisse duik. Maar dan hoort hij zijn moeder bang roepen. Soko schrikt ervan, ook hoort hij een luide knal. En de plek waar moeder altijd rust, is nu leeg.

‘Soko voelt zich heel erg eenzaam en helemaal alleen op de wereld.’

Hoop

Wanneer Soko wakker wordt, heeft hij in eerste instantie hoop. En daarna is daar het harde besef: waarschijnlijk komt mama nooit meer terug. De bijbehorende illustratie laat dit mooi zien. Dit biedt aanknopingspunten om samen met kinderen deze emotie te onderzoeken. Hoe wordt dit geuit en welk gevoel kan hieronder zitten?

‘De zon staat al hoog aan de hemel, als Soko wakker wordt. Hij kijkt hoopvol om zich heen.

Schildpad

Dit verhaal gaat niet uit de weg dat boosheid kan overgaan in woede: dat je dingen kapot wil maken. Schildpad William schiet te hulp en laat Soko op zijn schild stampen. Misschien komt dit in eerste instantie pittig over, maar ik denk dat juist deze wending in het verhaal kinderen kan uitnodigen om te vertellen wat je met woede en boosheid kunt doen. William de Schildpad symboliseert ook het feit dat je je soms gewoonweg zou willen verstoppen: even weg van alles. De vraag: ‘Wie herkent dit?’ kan erkenning zijn voor veel kinderen. En dan zijn antwoorden niet altijd nodig. Die erkenning kan ook in stilte plaatsvinden. Het is al een groot goed dat door middel van het verhaal van Soko, pijn en verdriet niet uit het leven van jonge kinderen worden gehouden.

‘Zijn woede raakt maar niet bekoeld. De pijn is zijn hart is te groot.’

Opbouw

De illustraties tonen duidelijk en treffend hoe de emoties zich opbouwen met uiteindelijk ontlading en groot verdriet. Ook dit kan een mooi haakje zijn voor gesprekken met kinderen. De laatste afbeelding straalt rust uit: Soko, William en Muis zitten samen op een berg. Ze delen verhalen en ervaringen met elkaar. Hier komt de waarde van vriendschap en samenzijn naar voren.

‘Ze leggen allebei een poot op Soko’s rug, terwijl de sinaasappelzon traag achter de Grote Doornstruik wegzakt en een warm gevoel Soko’s lege borstkas vult……’

Veerkracht

Een boek dat een waardevolle toevoeging is voor de onder- en middenbouw van de basisschool. En zoals aan het einde van het boek beschreven staat: ‘Soko is meer dan een boek. Het is een missie.’ De realisatie van het boek ‘Soko’ is een onderdeel van het project ‘Warme William’. Dit project zet zich in voor het mentaal welbevinden van de jeugd. Het verhaal van Soko kan een bijdrage leveren aan de ontwikkeling van veerkracht bij jonge kinderen. Immers, veerkracht is niet iets wat je hebt of niet: veerkracht kan ontwikkeld worden. En een belangrijke stap hierbij is dat kinderen ervaren dat gevoelens er mogen zijn en dat echt luisteren van grote waarde is. We hoeven niet altijd direct een antwoord te hebben op pijn en verdriet.

Tips voor in de klas

Bij het boek is een uitgebreid lespakket ontwikkeld. Neem zeker even de tijd om dit pakket met allerlei activiteiten en fijne invalshoeken te bekijken. Zo staan er tips in om het verhaal te bespreken in de klas. En ook wordt er een tal van doe-activiteiten beschreven. Pak er vooral uit wat jou aanspreekt en waarbij je het praten over gevoelens en de ontwikkeling van veerkracht kan integreren in jouw klas. Zo ga ik aan de slag met de muziekmuur: ik ben geïnspireerd geraakt door de activiteiten die hierbij beschreven staan en zie veel mogelijkheden voor in de klas.