Dit prentenboek laat ons kennismaken met Wolfje en de oude geit die een warme vriendschap opbouwen. En dat op de laatste dag van oude geit. Een boek dat voor kinderen vanaf zes jaar een mooie invalshoek kan zijn om te praten en te leren over de dood. Ik snap dat deze leeftijd aan het boek wordt verbonden, omdat het wel belangrijk is dat kinderen al enigszins kunnen begrijpen dat de dood onomkeerbaar is. Dan is er ruimte om ook na te denken en vragen te stellen over dat wat er na de dood is. In de boekbeschrijving licht ik een aantal elementen uit en geef ik tips voor in de klas.

Sleutelbegrippen

Als je je beseft dat er een aantal sleutelbegrippen zijn die kinderen steeds meer gaan begrijpen om uiteindelijk het biologische aspect van de dood te kunnen vatten, dan zie je mooi waar de kansen van dit warme verhaal vol vriendschap tussen de oude geit en het acht-maanden-jonge wolfje liggen. Je kunt als voorlezende volwassene mooi inhaken op de toepasselijkheid ten aanzien van de dood: alleen levende dingen gaan dood. En ook het sleutelbegrip beëindiging (het begrip dat alle processen in een lichaam op zullen houden te functioneren waarop de dood zal volgen) zijn mooi te koppelen aan dit verhaal.

Oud en jong

Dit thema wordt direct vanaf de eerste zinnen mooi neergezet. Wolfje is jong, nog maar acht maanden oud. Hij ontmoet oude geit en zegt heel eerlijk wat in haar opkomt. Kinderen zullen wellicht herkennen dat zij ook moesten leren om gepast te reageren naar een vreemde en soms even te wachten met iets te zeggen. Of ze herkennen dit misschien bij jonge broertjes en zusjes. Dit benadrukt tevens de ontwikkeling die kinderen doormaken.

Laatste dag

Wolfje kijkt verbaasd, en de bijbehorende illustratie benadrukt dit prachtig, wanneer oude geit hem vertelt dat het zijn laatste dag is. Wolfje weet nog niet eens wat doodgaan is maar wil dit niet laten merken. Een fijne zin in het kader van leren over de dood. Immers, ook kinderen aan wie dit boek voorgelezen wordt, proberen de dood te onderzoeken en grip te krijgen op alle sleutelbegrippen die hieraan ten grondslag liggen. Misschien weten zij er net als Wolfje nog niet zoveel van. Dat is helemaal niet erg.

Avontuur

Geit benoemt de dood als avontuur. Kijk zelf even hoe het voelt om dit op deze manier te benoemen. Je kunt als aanvulling naar de kinderen benoemen dat ze het in dit verhaal een avontuur noemen omdat niemand weet wat er echt is na de dood. Dat kan best spannend en avontuurlijk klinken. Wel kunnen we hierover nadenken en geloven in bepaalde dingen. Op deze manier kunnen kinderen eventueel ook hun eigen geloofsovertuiging koppelen aan dit verhaal.

De ruimte

Geit vertelt aan Wolfje dat wanneer hij zijn laatste adem blaast, hij zijn lichaam uitgaat en de ruimte ingaat. Naar mijn mening staat de ruimte symboliek voor ‘nog ergens zijn maar we weten niet precies waar’. Er zullen kinderen zijn die hier heel anders over denken. Het is denk ik mooi om in je achterhoofd te houden dat dit boek ruimte schept voor gesprek, overdenken en de dood  proberen te ontraadselen. Wanneer je dit boek met ruimte voor andere overdenkingen voorleest en soms een concreet extra laagje aanbrengt, komt er  mogelijk een belangrijk leerproces op gang. En daar hoort ook bij dat we soms anders over dingen denken.

Moeilijke woorden

Geit weet een heleboel moeilijke woorden. En via die moeilijke woorden wordt de symboliek van de rups, cocon en vlinder ingebracht. Je kunt vooral volgen hoe de kinderen deze symboliek oppakken en koppelen aan eigen ervaringen en vragen. Dit onderdeel zoom in feite in op de levenscyclus. En de vriendschap tussen oude geit en Wolfje laat zien dat het meestal zo is dat levende wezens oud zijn wanneer ze doodgaan. Wanneer je weet hebt van de levensverhalen in jouw klas, volg je de kinderen extra die mogelijk andere ervaringen hebben op dit gebied. Misschien vinden ze door dit verhaal wel een aanhaakmoment om hier over te vertellen.

Zingeving en betekenis

Het verhaal vertelt dat oude geit omhoog zweeft, Hier is de afbeelding van extra grote waarde. Zeker omdat de kinderen kunnen concluderen dat het lichaam van geit gewoon nog op de grond ligt. De tekst benadrukt dit ook nog met woorden. Dit element van het verhaal geeft ruimte aan nadenken over zingeving en betekenis. En extra mooi om met de kinderen na te denken hoe het kan dat Wolfje, Geit nog wel dichtbij zich voelt. Een warm en hoopvol open einde van dit boek.

‘Als haar tijd gekomen is gaat de oude geit dood.‘

Tips voor in de klas

• Ontraadselen. Het kan mooi zijn om met kinderen op zoek te gaan naar aantal raadsels in dit boek. Eén raadsel wordt specifiek benoemd in het verhaal. Deze kun je als starter geven. Wanneer Wolfje vraagt: ‘Hoe lang duurt het voordat we doodgaan?’ En oude geit antwoordt: ‘Zolang als je leven duurt, mijn vriend.’
• Oud en jong. Hoe kun je merken dat oude geit oud is? En hoe merk je dat Wolfje jong is? Deze vragen zoomen in op gedrag en laten daardoor ook zien dat we ons ontwikkelen. Hierbij kun je benadrukken dat dit bij mensen ook zo is. Koppel eventueel door naar de belevingswereld van de kinderen door kenmerken van oude en jonge mensen in hun netwerk te laten benoemen.
• Vragen. Welke vragen hebben de kinderen over de dood? Maak eventueel een speciale vragendoos/vragenpot waar ze deze vragen in kunnen doen. Op bepaalde tijdstippen kun je dez e vragen als gespreksstarter gebruiken. En op deze manier schep je ruimte voor vragen en benadruk je dat er in jouw klas geen taboe rust op dit onderwerp.