Lievelingsverdriet, Thaïs Vanderheyden

Soms spreekt de kaft van een boek al enorm aan en geeft de titel een verwarmend gevoel. Dat had ik zeker bij dit boekenpareltje.  En hoe mooi is het dan om verwonderd te zijn over het verhaal, de symboliek en boodschap in een verhaal. Na het lezen van dit boek en het maken van deze beschrijving hoop ik dat heel veel kinderen (en volwassenen) kennis mogen maken met dit verhaal Ik ga alvast op zoek naar een grijze steen en glinsterende diamant om de boodschap van dit verhaal extra kracht bij te zetten wanneer ik het voorlees aan mijn groep 2.  In deze blog lees je meer over het verhaal en ik sluit af met een aantal tips en uitgewerkt samen-moment (ritueel) voor in de klas.

Lange reis

We maken kennis met twee ezeltjes die samen een lange reis maken. Deze reis lees ik als een metafoor voor het leven. Het verhaal vertelt dat de reis soms zwaar en ruw is en ook zijn er gemakkelijke stukken. De woorden die dit benadrukken zijn in frisse kleuren afgedrukt. En dan gebeurt het soms dat je de tocht die je samen begon, alleen moet voorzetten omdat er iemand doodgaat. Dit gebeurt ook bij de ezeltjes.

‘Tot op een dag één ezeltje viel.

Het beestje lag stil, doodstil, dood.‘

Kleur

Van veel kleur in de illustraties, veranderen de tonen van de afbeeldingen naar grijs na deze gebeurtenis. Sommige kinderen zullen die direct opmerken, wanneer dit niet het geval is kun je dit als voorlezen natuurlijk zelf benoemen. De kleuren die gebruikt worden, komen overeen met de emoties die kunnen komen kijken bij gemis en verdriet. En omdat sommige woorden in de tekst door kleur benadrukt woorden, werken tekst en beeld nog krachtiger samen. Ook zeer fijn voor de voorlezer.

Kei

Het ezeltje ziet dat zijn vriend veranderd is in een kei. Terwijl je verder leest zullen de kinderen deze symboliek wellicht oppikken. Eventueel komen er gesprekken op gang over wat er echt met het ezeltje gebeurd is. Het kan ook mooi zijn om deze concrete uitleg toe te voegen aan het verhaal wanneer kinderen dit nodig hebben: ‘Ik denk niet dat het ezeltje echt veranderd is in een steen, maar dat het andere Ezeltje hem zo mist, dat het zo zwaar voelt als een steen.’

Emoties

Het ezeltje draagt de steen met zich mee. Hij zet de tocht door. Het verhaal benadrukt dat het ezeltje niet weet waarom hij de zware steen met zich meedraagt: hij doet het gewoon. De kei voelt zo zwaar. En het ezeltje voelt verschillende emoties. Toch zet hij de tocht door die hij met zijn vriend was begonnen.

Die dag uit duizend

Langzaamaan komt er weer kleur in de woorden. Ezeltje begint te praten tegen de steen en haalt herinneringen op. Zo herinnert hij zich een hele leuke dag met zijn vriend: die dag uit duizend. En soms  lijkt de steen minder te wegen dan eerst. Hij merkt dat er lichtere en zwaardere dagen zijn. Wat een mooie basis over verdriet, rouw en verlies om kinderen al op jonge leeftijd mee te geven. Immers, een verlies hoort voor altijd bij jouw levensverhaal.

Kostbare schat

En dan op een dag voelt het ezeltje geen gewicht meer op zijn rug. Daar waar de steen lag, schittert nu een diamant in alle kleuren van de regenboog. Het ezeltje draagt de diamant bij zijn hart. Hij beleeft nieuwe avonturen en ontmoet nieuwe vrienden. Soms voelt hij het diamantje een beetje prikken. Maar dat vindt hij niet erg, het betekent dat zijn vriend en hij voor altijd bij elkaar horen. De diamant symboliseert tegelijkertijd veerkracht en een voortdurende band met overleden dierbaren.

‘Ik ben jouw kei, ik ben jouw verdriet’, antwoordde de diamant.

Liefde

Dit boek omvat zoveel mooie Gouden levenslessen. En ook veel mogelijke aanhaakmomenten voor kinderen waarbij ze iets kunnen delen over hun eigen verdriet en ingrijpende levensgebeurtenissen.  Een absolute aanrader om te lezen in de onderbouw van de school. En lezen er bij jou op school oudere kinderen, jonge kinderen voor. Dan heb je twee vliegen in één klap om ook een boek als dit hiervoor te selecteren. Natuurlijk geldt altijd dat het belangrijk is dat jij weet hebt van de levensverhalen in jouw klas. Maar ook oudere kinderen zullen (h)erkenning kunnen vinden in een verhaal als dit. Dit boek biedt veel waardevolle symboliek om toe te voegen aan het collectieve geheugen van je klas. Dit kan op een later moment weer voor handvatten zorgen. Met deze ware woorden sluit het verhaal van de ezeltjes af:

‘Liefde doet soms een beetje pijn.’

Tips voor in de klas.

Er zijn zoveel mogelijkheden met dit verhaal. Ik geef een aantal inspiratietips en mogelijk kom je op andere ideeën.

• Stenen en diamanten. Je kunt samen met de kinderen nadenken over welk verdriet weleens als een steen voelt. En wat is er nodig om hier een diamant van te maken. Benadruk eventueel dat dit voor eenieder anders kan zijn. Een echte steen en diamant zichtbaar neerleggen tijdens het voorlezen kan het verhaal extra kracht bij zetten. Misschien zijn er kinderen die iets willen vertellen over iemand die ze missen en wat hun helpt om hiermee om te gaan.
• Herinner-plek. Heb je een plek om te herinneren en herdenken in de klas? In sommige gevallen is dit een standaardplekje in de klas. En ook kan het zijn dat deze incidenteel aanwezig is. De diamant en kei kunnen een mooie plek krijgen op deze plek. Wanneer een kind persoonlijk verlies meemaakt, kun je het kind ook een steen en diamant geven. Wanneer het kind het verdriet meer als een kei voelt, kan het de steen bijvoorbeeld op de herinner-plek leggen. Wanneer het meer als een diamant voelt, legt het kind deze neer. Op deze manier gebruik je de symboliek uit het boek als signaalfunctie.
• Spelen. Dit verhaal leent zich ook mooi om kinderen te laten spelen. Zorg voor twee ezeltjes. Bijvoorbeeld deze mooie van Schleich. Leg ook een diamant en kleine kei neer. De kinderen kunnen zo het verhaal naspelen, of er hun eigen draai aan geven. Ook erg mooi om te integreren in een hoek of maak een verhaaltafel. Observeren en volgen maar. Spelen is voor jonge kinderen de eerste taal en zo kan het ook zijn dat ze met eigen ervaringen aanhaken op het verhaal van de ezeltjes.
• Filosoferen over lievelingsverdriet. De titel alleen al zet aan het denken en geeft een warm gevoel. Kan verdriet, lievelingsverdriet zijn? En heeft iedereen lievelingsverdriet? Wanneer kun je verdriet ‘lievelingsverdriet’ noemen? Een mooie inhaker voor een klassengesprek.
• Glinsterende brainstorm. Hoe kun je een glinsterende diamant bij je dragen? Wat kun je doen om aan iemand te denken die je mist? Op deze manier besteed je aandacht aan veerkracht en benadruk dat eenieder zijn eigen wijze heeft om hier mee om te gaan en om verdriet een onderdeel te laten zijn van je levensverhaal.
• Diamanten ritueel. Een ritueel in de klas noem ik ook wel een samen-moment. Het kan mooi zijn om naar aanleiding van dit verhaal een samen-moment vorm te geven in de klas. Dit kan direct na het voorlezen, maar misschien kies je bewust voor een ander moment. Aan het einde van deze blog kun het ritueel downloaden.