Zij, ik en de sterren, Simone Arts

De interesse en liefde voor het zonnestelsel verwelkomen je in dit boek vanaf bladzijde één. De tekeningen aan de binnenkant van de kaft maken duidelijk wat de basis van het boek is. Een paar jaar geleden las ik dit boek voor het eerst, geleend uit de bieb. Nu las ik het voor de tweede keer en schreef de prachtigste zinnen en overdenkingen op.  Middenin het alledaagse drukke (school)leven van een tienerjongen wordt in dit verhaal een ingrijpende gebeurtenis besproken: het verlies van een broertje of zusje vlak na de geboorte.

Het verhaal

We maken kennis met Vito: een jongen van twaalf jaar die binnenkort naar de middelbare school gaat. Zijn ouders vertellen hem dat hij een broertje of zusje krijgt. Dit had hij niet zien aankomen en hij moet dan ook erg wennen aan het nieuws. Hij maakt een moeilijke start op het voortgezet onderwijs. Vriendschappen en grote veranderingen thuis: het is nogal wat voor Vito.

‘Wat moet ik met een zusje?‘

Vragen en gedachten

De vragen die Vito heeft en de gedachten die in hem opkomen worden op treffende wijze gerelateerd aan allerlei facetten van het heelal. Op deze manier leer je als lezer meer en bovendien weet de schrijfster het zo te formuleren dat mooi aansluit bij de wereld van kinderen vanaf tien jaar.

‘Alles, echt alles draait om de baby. Ze is er nog niet eens en ze is nu al de zon in ons familie-universum. Zouden er ook meisjesnamen bestaan die ‘zon’ betekenen? ‘

Zusje

Wanneer zijn zusje geboren is, voelt Vito een enorme liefde voor haar. Hij wil haar vasthouden en zorgt met liefde voor haar. Wanneer hij uit school komt, kan hij niet wachten haar weer te zien. Hij is trots op zijn zusje.

‘Nu wil ik maar één ding, haar in mijn armen nemen en nooit meer loslaten.’

‘Zoals planeten draaien rond de zon, draai ik rondjes met Kyra.‘

Stilte

Dan is er op een dag een andere stilte in huis. Alles is voorgoed veranderd. Kira is overleden. Het hoofdstuk waarin dit wordt beschreven is aangrijpend en geeft aan hoe moeilijk het te begrijpen is dat je zusje dood is. De realiteit klopt niet met hoe het in herinnering is. Waarom begint zijn zusje niet te huilen de volgende ochtend?  Er worden foto’s gemaakt en samen met papa en mama is Vito zoveel mogelijk bij zijn zusje.

‘Ik neem mijn dode zusje in mijn armen en glimlach automatisch naar de camera.‘

Rouw

De pijn, de emoties en alles wat er voorgoed anders is: het wordt op treffende wijze beschreven in dit verhaal. Kinderen (en volwassenen) die dit boek lezen, zullen wellicht herkenning vinden in sommige emoties die Vito doormaakt. Door de beschrijvingen met rake humor, worden ze toegankelijk. Ook wordt het woord dood niet ontweken.

‘Ik weet plotseling niet hoe dingen moeten’

Hemel

Vito kan het beste nadenken op de begraafplaats: over zijn zusje Kira en over alle gebeurtenissen op school. Hij komt hier regelmatig en heeft waardevolle gesprekken met een meisje die hij daar ontmoet. De kinderen delen met elkaar hun eigen zienswijze over de hemel: leven na de dood. Ik vind het krachtig dat het gesprek hierover wordt gedeeld. Dit kan een opening zijn voor een gesprek met kinderen waarin we erachter komen dat zienswijzen kunnen verschillen. En dat dit goed is.

‘Een begraafplaats is eigenlijk een soort glazen wand tussen leven en dood.’

Rode draad

Een boek vol sterrenweetjes, planetengrapjes en een rode draad die niet alleen het verhaal tot een kloppend gehaal maakt maar je ook aan het denken zet over het leven en de dood. Met een krachtig liefdevol einde waarin Vito een mooi eigen aandeel heeft. Ik pinkte een traantje weg aan het einde van het boek. De betrokkenheid van de hele klas uiteindelijk is prachtig. Maar dat ga ik niet helemaal vertellen. Ga vooral zelf lezen!

Tips voor in de klas

• Aanwinst voor de schoolbibliotheek. Dit boek kan heel goed neergezet worden in de schoolbibliotheek, maar weet dat het er staat. En meer specifiek, weet ook wie het leest. Wanneer je de gouden tranen brainstorm hebt gedaan, weet je als leerkracht goed welke kinderen een gouden traan hebben en wie je extra volgt wanneer ze dit boek lezen. Of wanneer je het boek voorleest.
• Warme boekintroductie. Een mooie warme boekintroductie zou op z’n plaats zijn. Met een korte uitleg over de thematiek. Een uitleg van wiegendood, dat het soms voorkomt dat een baby doodgaat.